İzmir, her yönüyle özel noktalardan bir tanesi olurken hem kültürel hem de mitolojik anlamda dikkat çeken yerlerden bir tanesi. Adının mitolojiden geldiği düşünülen göl Karaburun’a bağlı Küçükbahçe Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Kuşların göç yolculukları esnasında tercih ettikleri bu harika nokta sadece görselliğiyle değil doğallığı sayesinde de ilgi çekici bir yer olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle de İzmir’de özel bölgelerden söz edilecekse İris Gölü’nü göz ardı etmek büyük bir hata olacaktır.

İris Gölü, Karaburun Yarımadası üzerinde doğal oluşumlu tek göl olarak bilinmektedir. Nesli tükenmekte olan pek çok kuş türünün bulunduğu bu harika göl aynı zamanda biyo çeşitliliği de sağlaması nedeniyle dikkat çekici bir yerdir. Korumanın günümüze kadar yeterli oranda yapılmamış olması bölgenin tehlikelerle karşılaşmasına neden olmuştur. Ancak bu tehlikeyi ortadan kaldıracak bilinçli bir planlama olacaktır.

İris Gölü’nün Canlı Çeşitliliği ve Varlığı

Kuşların göç yolunda çok önemli bir nokta olarak kabul edilen İris Gölü’nün sulak bir alan olması tercih edilmesindeki asıl faktörlerden bir tanesi. Çünkü kuşlar su ve çeşitliliği tercih ederek daha kaliteli bir alanda zaman geçirerek göçe devam ediyor. Peki, gölde bulunan çeşitliliği sağlayan canlılar neler? 

Göl çevresinde görülen kuş türlerine bakıldığında Küçük ak balıkçıl (Egretta garzetta), gri balıkçıl (Ardea cinerea), sarı kuyruksallayan (Motacilla flava) ve şahin (Buteo buteo) en çok dikkat çekenler arasında kabul ediliyor. Tabi bu canlıların yanı sıra başka kuş türleri de zaman zaman göl çevresini ziyaret ediyor. Gölde bulunan bitki varlığına bakıldığında da ciddi bir kaynaktan söz etmek mümkün oluyor. Kamış (Phragmites spp.) ve kofa (Juncus spp.) bitki türleri konusunda en çok dikkat çekenler. Tabi bunların yanı sıra bölgede hayat sahası bulan farklı bitki türleri de yok değil!

Gölün özel mülkiyet alanında olması tartışmalara neden olsa da sulama kanallarının yapılmasıyla birlikte su varlığının ciddi manada azaldığı görülmektedir. Bu nedenle de İzmir’de İris Gölü’nün ciddi bir riskle karşı karşıya olduğunu ifade etmek çok da yanlış olmayacaktır. Suyun kuruması sadece gölün varlığının ortadan kalkması ile alakalı bir tehlike olarak düşünülmemelidir. Çünkü gölde yaşam sahası bulan canlılar için de ciddi tehlikelerin gündeme gelmesi söz konusu olacaktır. Özellikle de Pasbaş Patka, Balaban, Çayır İncir Kuşu, Sakarmeke, Saz Kamışçını, Saz Delicesi, Kızılbaşlı Örümcek Kuşu gibi canlıların varlıklarını sürdürmeyecek olmaları önemli bir tehlikedir.

İris Gölü’nün Yeniden Canlandırılması Gündemde

Canlı varlığının tehlike altında olduğu İris Gölü’nde canlı yaşamının yeniden sağlanması ve tehlikenin ortadan kaldırılması amacıyla ciddi çalışmalar yapılması gündemde. Bu çerçevede İzmir Kent Konseyi tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmelerle Karaburun Yarımadası’nın önemli bir varlığı olan İris Gölü ile ilgili önemli kararlar alınması sağlandı. Özellikle de gölden çekilen suyun neden olduğu zararı ortadan kaldıracak bir yaklaşımla ciddi bir canlandırma çalışması gerçekleştirilmesi amaçlanıyor. Bu konuda en önemli konulardan biri de çevre halkının su kullanımındaki bilincinin arttırılması.

İris Gölü ile alakalı ‘Sulak Alan Tescili’ yapılması arzu edilirken bu sayede suyun kullanımı engellenmiş olacak. Koruma altına alınacak olan İris Gölü bu özelliği sayesinde hem canlılara yaşam sahası olmaya devam edecek hem de İzmir’in tek doğal oluşumlu gölü olma özelliğini taşımayı sürdürecek.

Karaburun Challange

Karaburun ile ilgili sorularınızı ve merak ettiklerinizi aşağıdaki iletişim bilgilerimi kullanarak bana iletebilirsiniz. Karaburun'un tarihi, coğrafi, turistik ve diğer tüm detaylı bilgilerini bana sorabilirsiniz. Karaburun hakkında bilgilerinizi karşılaştırmak isterseniz keyifle katılırım :)

Karaburun, Uğur Özsoy'dan sorulur!